دکتر رادنوش پشم فروش - فوق تخصص اینترونشنال نورورادیولوژی

اختلال استرسی پس از حادثه چیست

هر انسانی در زندگی خود می تواند از حوادث مختلفی که برای خود یا سایر افراد پیرامون رخ می دهد، تجربه های تلخی داشته باشد. این تجربه های تلخ در برخی موارد، اثرات سنگینی از لحاظ روحی و روانی بر جای می گذارند. برای مثال شغل های آتش نشانی، کار در اورژانس و آمبولانس یا یک تجربه شخصی مانند تجاوز، باعث ایجاد تنش های روحی می شوند. پیگیر به موقع و درمان اختلال استرسی پس از حادثه، تضمینی برای ادامه یک زندگی عادی خواهد بود. در این مقاله قصد داریم به بررسی اختلال استرسی پس از حادثه (PTSD) بپردازیم. برای آشنایی بیشتر در این زمینه، تا پایان مطلب با ما همراه باشید.

فرآیند شروع اختلال استرسی پس از حادثه

احتمال بروز اختلال (PTSD) پس از به وقع پیوستن هر نوع اتفاق تلخ و ناگواری وجود دارد. حوادث مختلفی در پیرامون هر انسانی می تواند رخ دهد که در آن احساس خطر و وحشت به او دست دهد. روی دادن این حوادث غیر ممکن نیستند و برخی افراد نیز بیشتر با آن ها مواجه می شوند. در ادامه به نمونه هایی از این حوادث اشاره می کنیم.
حادثه شدید تصادف رانندگی با وسایل نقلیه
تجاوز جنسی یا تجاوز برای دزدی و سوء استفاده
شروع جنگ و درگیری نظامی
حمله های تروریستی مانند بمب گذاری
پیشامد حوادث طبیعی مانند سیل و زلزله
ابتلا به بیماری های سخت و غیر قابل درمان
از دست دادن یک فرد

اختلال استرسی پس از حادثه چیست

علائم ناشی از ابتلا به اختلال استرسی پس از حادثه

بنا به نوع و شدت حادثه، علائم حاصل از آن نیز چند هفته یا چند ماه پس از حادثه بروز می کنند. این علائم در افراد مختلف می توانند متفاوت باشند و بیشتر بودن تعداد این علائم نشان از شدت حادثه دارد. در این بخش به شایع ترین علائم ناشی از ابتلا به اختلال استرسی پس از حادثه می پردازیم.
• احساس غم و گناه
• ایجاد افسردگی
• داشتن اضطراب و استرس
• احساس عصبانیت
• مرور مدام حادثه در ذهن و دیدن کابوس های وحشتناک در خواب
• فرار از افراد یا مکان های یادآور حادثه با سخت و طولانی کار کردن یا بی تفاوت بودن
• نداشتن آرامش و داشتن احساس بی قراری
• مصرف بیش اندازه نوشیدنی های الکلی
• ابتلا به بیماری های فیزیکی مانند تپش قلب، اسهال، درد عضلانی، سردرد و…
• استفاده مداوم از داروهای آرامبخش و مسکن ها
• مصرف مواد مخدر

دلایل ابتلا به اختلال استرسی پس از حادثه

به طور قطع نمی توان دلیلی برای بروز اختلال استرسی پس از حادثه بیان کرد. بنا به تحقیقات آماری انجام شده، عواملی می توانند در احتمال وقوع این اختلال دخیل باشند. از جمله این عوامل در دو گروه روانشناسی و جسمانی دسته بندی می شوند که در ادامه به بررسی آن ها خواهیم پرداخت.

• دلیل روانشناسی

اولین واکنش از هر حادثه تلخ، ترس است. فردی که ترسیده باشد به طور مداوم حادثه را برای خود مرور خواهد کرد. این مرور پس از مدتی باعث می شود تا فرد غم و ناراحتی کمتری داشته باشد. تنها با تجربه مشابه همان حوادثه، وقایع را برای خود تکرار می کند.

• دلیل جسمانی

ترس و استرس باعث تولید هورمون آدرنالین در فرد می شود. پس از فروکش شدن ترس و استرس، این هورمون در بدن از بین می رود. با بروز اختلال استرس پس از حادثه (PTSD) هورمون آدرنالین در بدن باقی می ماند. بی خوابی و بی قراری های پس از حادثه، ناشی از وجود این هورمون در بدن هستند. از بین رفتن استرس و این هورمون در بدن، بیمار به حالت طبیعی بازگشته و بافت های آسیب دیده مغز ترمیم می شوند.

نحوه تشخیص اختلال استرسی پس از حادثه

اختلال (PTSD) در بیشتر موارد تشخیص داده نمی شود. تشخیص ندادن آن ناشی از عواملی همچون صحبت نکردن فرد در مورد حادثه و نپذیرفتن فرد برای داشتن مشکل یا ضعف روانی عنوان می شود. این نوع اختلال استرسی در هر گروه سنی از جمله کودکان نیز می تواند بروز پیدا کند. بیمار با پرسش چندین سوال از خود به کمک پزشک متخصص می تواند اختلال (PTSD) را در خود تشخیص دهد. سوالاتی مانند:
آیا استرس و بی قراری بدون دلیل وجود دارد؟
آیا خاطرات واضح و کابوس دارید؟
آیا از عوامل یاد آورنده خاطرات تلخ دوری می کنید؟
آیا کرختی احساسی در شما به وجود می آید؟
آیا خودتان را مجبور به انجام کارهای زیاد می کنید تا به موضوع مورد نظر کمتر فکر کنید؟
آیا از نوشیدنی های الکلی و مواد مخدر بیش از اندازه مصرف می کنید؟
آیا احساس خستگی مفرط و افسردگی دارید؟
آیا بیشتر از قبل پیرامون هر موضوعی عصبانی می شوید؟

روش های درمان اختلال استرسی پس از حادثه

با توجه به دلایل بروز اختلال استرسی پس از حادثه که روانشناسی و جسمانی عنوان شدند، نحوه درمان نیز بر مبنای این دو دلیل مهم خواهد بود. در ادامه به بررسی روش های درمان اختلال (PTSD) می پردازیم.

• روان درمانی

بیمار با مراجعه به متخصصان روان درمانی می تواند با تشریح وقایع و احساسات درونی، به یک آرامش ویژه دست پیدا کند. شرکت در جلسات روان درمانی نسبت به شرایط روحی بیمار، در هر هفته 1 تا 2 نوبت تخمین زده می شود. دست یابی به کنترل احساسات و فراموش کردن یا کمرنگ کردن حوادث گذشته از مهم ترین اهدف جلسات روان درمانی خواهند بود.

• دارو درمانی

روش دارو درمانی زیر نظر پزشک متخصص مغز و اعصاب خواهد بود. در این فرآیند درمانی، قرص های ضد افسردگی و کاهش استرس مورد تجویز پزشک هستند. در برخی موارد مصرف این قرص ها با عوارض جانبی مانند خواب آلودگی به همراه خواهد بود. پس از بهبودی یا بروز عوارض شدیدتر، قطع داروها باید به صورت تدریجی انجام شود.

اختلال استرسی پس از حادثه چیست

نحوه کنترل فرد آسیب دیده با رعایت نکات کلیدی توسط خودش

افرادی که تجربه حوادث تلخ و ناگوار داشته و به اختلال استرسی پس از حادثه مبتلا شده اند، بایستی برخی نکات مهم را در زندگی خود به کار بگیرند. از جمله این نکات عبارتند از:
• برگرداندن زندگی به حالت نرمال تا حد ممکن
• صحبت کردن با یک فرد مورد اعتماد در مورد اتفاق پیش آمده
• همکاری های لازم با پزشک معالج
• داشتن برنامه غذایی و ورزشی سالم و منظم
• برگشت به انجام شغل مربوطه
• برگشت به محل وقوع حادثه
• رانندگی کردن با احتیاط در صورت کم شدن تمرکز
• گذراندن ساعاتی در کنار دوستان و خانواده
• امید داشتن به بهبودی
• ابراز و تخلیه احساسات
• سرزنش نکردن خود در مورد اتفاق پیش آمده
• دوری از خستگی بیش از حد
• دوری از مصرف بیش از اندازه نوشیدنی های الکلی و مواد مخدر
• سفر کردن با دوستان و افراد خانواده نه به تنهایی
• زمان دادن به خود برای کمرنگ شدن به مرور حوادث پیش آمده

مراجعه به پزشک
در مطالب فوق به بررسی اختلال استرسی پس از حادثه (PTSD) می پردازیم. هر حاثه تلخی می تواند اختلالاتی در جسم و ذهن ایجاد کند. دارو درمانی و روان درمانی مهم ترین روش های بهبود و کنترل این نوع اختلال استرسی هستند. دکتر رادنوش پشم فروش فوق تخصص اینترونشنال نورورادیولوژی و متخصص مغز و اعصاب، سکته مغزی، از دانشگاه زوریخ سوئیس، دانش و تجربه کافی در زمینه تشخیص و درمان بیماری های مغزی و نخاعی دارد. شما می توانید برای درمان اختلال استرسی پس از حادثه به مطب دکتر پشم فروش مراجعه نمایید. همچنین برای گرفتن نوبت ویزیت، با شماره های درج شده در سایت، تماس برقرار نمایید.