دکتر رادنوش پشم فروش - فوق تخصص اینترونشنال نورورادیولوژی

دایسکسیون شریان کاروتید چیست

یکی از عارضه هایی که در میان جوانان بیشتر به چشم می خورد، دایسکسیون شریان کاروتید است. این عارضه شایع ترین علت در ایجاد سکته مغزی بوده که در بین مردان بیشتر خود را نشان می دهد. در این مقاله قصد داریم بیشتر با دایسکسیون شریان کاروتید و عوامل ایجاد کننده آن آشنا شویم، پس تا پایان همراه ما باشید.

دایسکسیون شریان کاروتید چیست؟

دایسکسیون، پارگی لایه داخلی دیواره شریان های کاروتید بوده که شامل ۲ شریان در کناره های گردن انسان است. وظیفه ای که این شریان ها بر عهده دارند، خون رسانی به مغز است. به سبب ایجاد شدن این پارگی، خون در میان لایه های دیواره نفوذ کرده و آن ها را از هم جدا می کند.
این موضوع باعث می شود تا برآمدگی هایی در دیواره سرخرگ ایجاد شود. همین برآمدگی ها است که جریان خون را در شریان کم یا متوقف می کند. همچنین این توانایی را دارد که با فشار دادن بافت یا فشار روی اعصاب مجاور اختلالاتی را به وجود آورد.

دایسکسیون کاروتید چگونه می تواند باعث ایجاد سکته شود؟

پارگی هایی که به خاطر دایسکسیون شریان کاروتید به وجود می آید سبب شده تا سیستم انعقادی بدن تحریک شود. در پی این تحریک شدن، یک لخته می تواند جریان خون را در بخش پارگی مسدود کند؛ یا این که لخته هایی که به وجود آمده اند دچار شکستگی شوند.
تمام موارد ذکر شده این قابلیت را دارند تا جریان خون را در شاخه های کوچکتر شریان مسدود کنند. بسته شدن یا کاهش جریان خون می تواند باعث حمله ایسکمیک گذرا یا سکته شود. دایسکسیون کاروتید در هر سنی رخ خواهد داد که البته در میان جوانان علی الخصوص مردان شایع تر است.

دایسکسیون شریان کاروتید چیست

چه عواملی باعث دایسکسیون شریان کاروتید می شوند؟

به صورت متداول این عارضه به سبب آسیب های گردن ایجاد خواهد شد. این آسیب ها می توانند به خاطر تصادفات رانندگی باشد. البته چرخش شدید گردن یا کشیدگی آن هم از عوامل بروز دایسکسیون کاروتید است.
اما باید به این نکته دقت داشت که همیشه آسیب در گردن موجب این عارضه نیست بلکه ضعف در دیواره سرخرگ ها را هم می تواند یکی از عوامل آن باشد. افرادی که با این ضعف مواجه هستند به صورت ناگهانی دایسکسیون کاروتید در آن ها بروز پیدا می کند و این در حالی است که فرد هیچ آسیبی در ناحیه گردن را نداشته است.
از دیگر علت های دایسکسیون شریان کاروتید می توان موارد زیر را نام برد:
شنا یا غواصی
اسکیت
رقص
انجام ورزش هایی مانند تنیس، بسکتبال و والیبال
انجام یوگا
پرش روی ترامپولین
زایمان
شدت داشتن رابطه جنسی
عطسه یا سرفه کردن

چه افرادی در معرض خطر دایسکسیون شریان کاروتید هستند؟

برخی از عوامل می توانند خطر ابتلا به این عارضه را افزایش دهند. در بعضی موارد، ژن های خاصی که در بدن انسان وجود دارد باعث افزایش دایسکسیون شریان کاروتید خواهد شد. می توان این گونه گفت که اگر در خانواده ای شخصی دایسکسیون کاروتید داشته باشد این احتمال هست که باقی افراد خانواده هم در معرض خطر باشند.
از میان عواملی که سبب افزایش خطر دایسکسیون شریان کاروتید است باید به موارد زیر اشاره کرد:
• عفونت
• فشار خون بالا
• سر دردهای میگرنی
• سیگار کشیدن
• استفاده از قرض های ضد بارداری
• مصرف نوشیدنی های الکلی
• پایین بودن سطح کلسترول
• سندرم مارفان
• کمبود آلفا ۱ آنتی تریپسین
• کمبود فیبر شبکه ای
• سندرم انقباض عروق مغزی برگشت پذیر

علائم دیسکسیون شریان کاروتید چیست؟

گاهی اوقات این احتمال وجود دارد که هیچ علامتی در برخی افراد بروز پیدا نکند. البته در بعضی موارد هم ممکن است به صورت ناگهانی یا طی چند روز علائم خود را نشان دهند. این علائم شامل موارد زیر هستند:
سر درد
درد پوست سر
چشم درد
گردن درد
سندرم هورنر جزئی ( افتادگی پلک یک چشم و مردمک کوچک)
احساس ضعف یا بی حسی در یک طرف بدن
اختلال در تکلم یا درک گفتار
شنیده شدن صدای نبض در گوش
از دست دادن حس چشایی یا تغییرات غیر طبیعی در آن

دایسکسیون شریان کاروتید چیست

دایسکسیون شریان کاروتید چگونه تشخیص داده خواهد شد؟

برای تشخیص این موضوع پس از بروز علائم، باید حتما به پزشک متخصص مراجعه شود. در طی این مراجعه به پزشک، صورت، چشم ها، رفلکس ها و حس های مختلف در افراد بررسی خواهد شد.
در صورتی که بیمار علائمی مانند سر درد، اختلالات عصبی، خونریزی مغزی یا سکته را داشته باشد حتما آزمایشات خاصی روی او صورت می گیرد. آزمایش هایی مانند بررسی جریان خون و تست هایی از قبیل:
ام آر آی مغز و گردن
آنژیوگرافی رزونانس مغناطیسی مغز و گردن
سی تی اسکن جمجمه
توموگرافی جمجمه(CTA )
را باید به تشخیص متخصص، بیمار انجام دهد. پس از انجام آزمایش های لازم، پزشک تشخیص خواهد داد که برای معالجه بیمار باید از چه طریقی اقدام کند.

دایسکسیون شریان کاروتید چگونه درمان می شود؟

همان طور که اشاره شد پس از انجام آزمایشات و بررسی های اولیه، پزشک تشخیص خواهد داد که باید کدام گزینه را برای درمان بیمار انتخاب کند. اما به صورت کلی در صورتی که بیمار سکته کرده باشد از داروهای لخته شکن استفاده می شود.
داروهای ضد درد، ضد پلاکت و ضد انعقاد از داروهایی هستند که پزشک آن ها را تجویز می کند. البته در برخی موارد که مشکل با دارو رفع نخواهد شد احتمال استنت گذاری یا جراحی نیز وجود دارد.

مراجعه به پزشک
دایسکسیون شریان کاروتید یکی از عارضه هایی است که برای درمان آن حتما باید به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه شود. این عارضه خطرناک می تواند منجر به سکته مغزی یا کوری شود، پس نباید از کنار علائم آن راحت عبور کرد. در صورتی که با هر کدام از علائم ذکر شده مواجه شدید حتما به دکتر پشم فروش متخصص مغز و اعصاب مراجعه فرمایید. ایشان پس از بررسی های لازم و آزمایشات دقیق، معالجات تخصصی بیمار را شروع خواهند کرد و در کوتاه مدت مشکل را رفع می کنند.