علائم و نمودهای بالینی انسفالیت هرپسی
آغاز بیماری ممکن است با تب، سردرد، تغییرات روانی ناگهانی و نشانه های آسیب لب گیجگاهی (صرع روانی ، هذیان ، توهم، تغییرات رفتاری و نارسایی حافظه) همراه باشد. کم کم تغییر شخصیت آنوسمی، استفراغ، سفتی گردن و کوما نیز بروز می کند. در معاینه افزون بر نشانه های تحریک مننژ ممکن است ادم پاپی، همی پارزی و علامت یائسگی هم به دست آید. تشنج های کانونی یا فراگیر در هر مرحله ای از سیر بیماری جز نمودهای شایع این انسفالیت به شمار می روند.
به دلیل یک طرفه بودن نشانه ها و وجود تب، سردرد و تشنج، تشخیص های افتراقی مهمی مانند آبسه ی مغزی، تجمع چرک در زیر سخت شامه، آمبولی عفونی از آندوکاردیت، ترومبوفلبیت سینوس های سیاهرگی مغز، مالاریای مغزی، توکسوپلاسموز، تریشینوز، تومور مغزی، مننژیت سلی، آنسفالیت های دیگر و گاهی سکته های مغزی به ویژه در گرفتاری شریان های دو طرفه مشروب کنندهای تمپورال همیشه مطرح هستند.
تشخیص آزمایشگاهی انسفالیت هرپسی
آزمایش های درخواستی برای هر بیمار مشکوک به انسفالیت هرپسی عبارتند از :
- MRI : آسیب لب گیجگاهی را به خوبی نشان می دهد.
- مایع مغزی-نخاعی (CSF) : تغییرات آن در انسفالیت هرپسی به صورت افزایش فشار و پروتئین، بالا رفتن شمار لنفوسیت ها و پیدایش گویچه های قرمز به دلیل خونریزی می باشد. قند CSF معمولا طبیعی یا اندکی کمتر از آن است.
- EEG : نوار مغزی آهستگی منتشری در سراسر زمینه همراه با امواج تیز بلند یا کمپلکس های sharp-slow در ناحیه گیجگاهی نشان می دهد، که ممکن است به طور دوره ای هر ۲ تا ۳ ثانیه پدیدار گردند.
- آزمایش های سرولوژیک و ELISA
- نمونه برداری: تشخیص قطعی با تکه برداری از مغز، کشت ویروس و مطالعه به روش فلورسنت آنتی بادی می باشد.
آزمونهای ردیابی آنتی ژن ویروس هرپس (HSV) در مایع مغزی-نخاعی و نیز به کارگیریواکنش زنجیره ای آنزیم پلیمر از (PCR) برای بررسی DNA سلول های موجود در CFS به تشخیص بیماری در روزهای نخست و پرهیز از انجام بیوپسی مغزی کمک نموده است و باید توجه داشت که در ۷۲ ساعت اول ممکن است PCR منفی باشد.
درمان انسفالیت هرپسی
بهترین و موثرترین درمان موجود برای انسفالیت هرپسیاسایکلوویر (۳۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به مدت ۱۴ روز) می باشد. هر آمپول باید در ۱۰۰ سرم حل و از راه میکروست قطره قطره در طول ۲ ساعت به صورت وریدی تزریق شود. هر چه درمان زودتر آغاز گردد پیامدهای بیماری مانند نارسایی حافظه، تغییر شخصیت و اختلال در تکلم و رفتار کمتر خواهند بود.
در بیشتر بیمارانی که با اغما آورده می شوند. میزان مرگ ۵۰ تا ۶۰ درصد خواهد بود. درمان های جانبی عبارتند از : تجویز دگزامتازون برای کاهش ورم مغز و دادن داروهای ضدتشنج.
نکته مهم : اینکه اگر بیمار مبتلا به انسفالیت هرپسی بهبود یابد برای سالیان دراز دچار اختلال حافظه شدید خواهد شد. نگارنده موارد متعددی داشته که حافظه گذشته آنها نیز پاک شده است.
